Do sada sam mnogo puta utvrdio da niko ne voli da dobije poziv za svedočenje. Otud često pitanje – da li moram da se odazovem na poziv za svedočenje i šta ako se ne odazovem?
Da li se moram odazvati na poziv za svedočenje?
Ukratko, pozivu se morate odazvati.
U slučaju neodazivanja, sud ima mehanizme da vas prinudi na prisustvo na ročištu i na davanje iskaza. Procesne mogućnosti suda su različite, a sa obzirom na vrstu postupka u kojoj je vaše svedočenje potrebno.
U praksi, za prvo neopravdano neodazivanje na poziv za svedočenje se izriče novčana kazna. Ista se opoziva ukoliko se svedok na sledeći poziv odazove ili svoj prethodni izostanak opravda. Ako se svedok ne odazove ni na sledeći poziv za svedočenje, u zavisnosti od vrednosti njegovih saznanja, može mu se odrediti policijsko dovođenje. U slučaju određivanja dovođenja, svedoku će se rešenjem naložiti i da plati troškove dovođenja.
Novčane kazne za neodazivanje na poziv za svedočenje
Novčane kazne za neodazivanje na poziv za svedočenje se mogu izreći samo jednom i to u sledećim iznosima:
- u krivičnom postupku – do 100.000 dinara;
- u prekršajnom postupku – od 10.000 do 50.000 dinara;
- u građanskim postupcima – od 10.000 do 150.000 dinara;
Novčane kazne za odbijanje svedočenja
Ako se svedok odazove ili bude prinudno doveden, a onda odbije da svedoči, za to mu se izriče novčana kazna u sledećim iznosima:
- u krivičnom postupku – do 150.000 dinara;
- u prekršajnom postupku – do 10.000 dinara, a potom još jednom do 5.000 dinara;
- u građanskim postupcima – od 10.000 do 150.000 dinara i može se jednom ponoviti;
Uskraćivanje svedočenja u skladu sa zakonom
Zakonikom o krivičnom postupku (čl. 94) je propisana mogućnost oslobođenja od dužnosti svedočenja. Ovo znači da određena lica ne moraju dati iskaz (ali se moraju odazvati na poziv!).
Od dužnosti svedočenja oslobođeno je:
- lice sa kojim okrivljeni živi u braku, vanbračnoj ili drugoj trajnoj zajednici života;
- srodnik okrivljenog po krvi u pravoj liniji, u pobočnoj liniji do trećeg stepena zaključno, kao i srodnik po tazbini do drugog stepena zaključno;
- usvojenik i usvojitelj okrivljenog.
Maloletno lice koje, s obzirom na uzrast i duševnu razvijenost, nije sposobno da shvati značaj prava da je oslobođeno od dužnosti svedočenja, ne može se ispitati kao svedok, osim ako to sam okrivljeni zahteva.
Lice koje ima osnova da uskrati svedočenje prema jednom od okrivljenih, oslobođeno je od dužnosti svedočenja i prema ostalim okrivljenima, ako se njegov iskaz prema prirodi stvari ne može ograničiti samo na ostale okrivljene.
